TS. Lê Đình Thăng.
Nhiệm kỳ 2020-2025 của Đảng bộ KTNN khép lại với nhiều dấu ấn quan trọng. Dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy KTNN, toàn Ngành đã hoàn thành toàn diện các nhiệm vụ chính trị mà Đại hội Đảng bộ KTNN khóa VII đề ra. Trong bối cảnh đất nước và thế giới có nhiều biến động, những kết quả đạt được thể hiện rõ sự trưởng thành toàn diện của KTNN: từ năng lực chuyên môn, chất lượng kiểm toán đến bản lĩnh chính trị và uy tín trong hệ thống chính trị - xã hội, cũng như uy tín quốc tế.
| Sự đồng thuận chính trị trong toàn ngành là yếu tố quyết định để KTNN hoàn thành sứ mệnh của mình. KTNN cần tiếp tục khẳng định vai trò là kênh thông tin độc lập, khách quan, tin cậy, góp phần cùng các cơ quan Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội nhận diện những điểm nghẽn đang cản trở sự phát triển của đất nước, từ đó kiến nghị các giải pháp cải cách phù hợp, hiệu quả. |
Với vai trò là cơ quan kiểm tra tài chính công, tài sản công, KTNN không chỉ thực hiện kiểm toán mà còn ngày càng khẳng định vai trò phản biện chính sách, góp phần quan trọng giúp Đảng, Quốc hội, Chính phủ hoạch định và điều chỉnh chiến lược phát triển kinh tế - xã hội một cách kịp thời, hiệu quả. Việc tích cực tham gia góp ý, hoàn thiện các dự án luật, cơ chế, chính sách và những kiến nghị được lắng nghe, tiếp thu là minh chứng rõ nét cho vai trò “kiểm toán kiến tạo”, “kiểm toán vì sự phát triển”.
Thách thức chuyển mình trong kỷ nguyên mới
Bước vào nhiệm kỳ mới 2025-2030 cũng là thời điểm đất nước đang trên hành trình chuyển mình mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia có nền công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Điều này đặt ra yêu cầu đổi mới mạnh mẽ và toàn diện đối với KTNN - từ tư duy, tổ chức bộ máy đến phương thức tổ chức hoạt động kiểm toán để có thể vượt qua thách thức, nắm bắt cơ hội phát triển.
Đảng bộ KTNN bước vào nhiệm kỳ mới với bản lĩnh chính trị vững vàng và khát vọng cống hiến của mỗi cán bộ, đảng viên - sẵn sàng góp sức, đồng hành cùng đất nước trên chặng đường phát triển. Ảnh: TL
Thách thức đầu tiên là việc hoàn thiện thể chế, chính sách và tổ chức bộ máy trong toàn hệ thống chính trị. Trong giai đoạn “tái thiết” này, KTNN phải chủ động bám sát thực tiễn, kịp thời phát hiện và chỉ ra các “khoảng trống” trong cơ chế, chính sách; đồng thời đồng hành trong xây dựng một hệ thống quản lý công minh bạch, hiệu quả hơn. Đây không chỉ là nhiệm vụ chuyên môn, mà còn là trách nhiệm chính trị quan trọng của cơ quan KTNN.
Thách thức thứ hai và cũng là một yêu cầu cấp bách: Chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ trong hoạt động kiểm toán. Hiện nay, phần lớn cán bộ KTNN chưa có nhiều kinh nghiệm trong khai thác dữ liệu lớn và phân tích số liệu trên nền tảng số. Trong khi đó, các đơn vị được kiểm toán ngày càng ứng dụng công nghệ sâu rộng và hiện đại. Nếu KTNN không đổi mới tư duy và phương pháp làm việc thì nguy cơ “lạc nhịp” với thực tiễn là hiện hữu.
Thách thức thứ ba là công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí và tiêu cực. KTNN đã ban hành hướng dẫn kiểm toán phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Tuy nhiên, để làm rõ dấu hiệu tham nhũng, xác định được lãng phí, kiểm toán viên không chỉ cần kiến thức chuyên môn sâu mà còn phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thần độc lập, khách quan.
Cũng trong giai đoạn đất nước chuyển mình, tư duy quản lý kinh tế thay đổi sâu sắc, yêu cầu đặt ra đối với đội ngũ kiểm toán viên là phải vượt ra khỏi cách làm cũ, đổi mới tư duy. Kiểm toán viên không chỉ giỏi nghiệp vụ mà còn cần có năng lực phân tích chính sách, đánh giá hiệu quả đầu tư, hiệu quả chi tiêu công…
Các giải pháp chiến lược
Trong bối cảnh Việt Nam đang vươn mình mạnh mẽ, KTNN cần nâng cao hiệu quả hoạt động, tính minh bạch và khả năng thích ứng với kỷ nguyên số hóa, hội nhập quốc tế thông qua việc tập trung vào một số giải pháp chiến lược:
Trước hết, cần đổi mới cách thức tiếp cận kiểm toán. Từ phương thức kiểm toán truyền thống mang tính tuân thủ, chuyển mạnh sang tập trung đánh giá tính kinh tế, hiệu lực và hiệu quả của các chương trình, dự án công. Cùng với đó, cần phát triển các lĩnh vực kiểm toán mới như kiểm toán môi trường, kiểm toán phát triển bền vững - những nội dung ngày càng được quốc tế quan tâm trong bối cảnh biến đổi khí hậu và yêu cầu phát triển xanh. Việc áp dụng phương pháp kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro cũng giúp KTNN tập trung nguồn lực vào những lĩnh vực tiềm ẩn nguy cơ sai phạm cao, nâng cao tính dự báo và khả năng kiến tạo chính sách.
Song song với đổi mới phương pháp, việc ứng dụng công nghệ hiện đại vào hoạt động kiểm toán là yêu cầu cấp thiết. Cần đẩy mạnh triển khai các công cụ dựa trên trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (big data) để phân tích rủi ro, phát hiện bất thường trong quản lý, sử dụng tài chính công. Công nghệ blockchain cũng có thể được nghiên cứu áp dụng nhằm đảm bảo tính minh bạch, an toàn trong lưu trữ và kiểm tra dữ liệu tài chính.
Một yếu tố then chốt khác là nâng cao năng lực đội ngũ kiểm toán viên - đây chính là “linh hồn” trong sự phát triển của KTNN. Đội ngũ này cần được đào tạo chuyên sâu về công nghệ thông tin, phân tích dữ liệu, đồng thời nắm vững các quy trình, chuẩn mực kiểm toán và tạo điều kiện học hỏi kinh nghiệm quốc tế. Bên cạnh đó, cần chú trọng phát triển kỹ năng mềm, đặc biệt là đạo đức công chức, công vụ để xây dựng một đội ngũ kiểm toán viên vừa vững vàng về chuyên môn, vừa có bản lĩnh và tinh thần trách nhiệm.
Để tạo nền tảng vững chắc cho quá trình chuyển đổi, KTNN cũng cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức xã hội về vai trò của cơ quan kiểm toán. Khi xã hội hiểu rõ vị trí, vai trò của KTNN thì việc sử dụng công cụ kiểm toán trong quản trị tài chính công, tài sản công mới có thể đạt hiệu quả thực chất.
Một giải pháp quan trọng không kém là tăng cường phối hợp với các Bộ, ngành, cơ quan để xây dựng nguồn dữ liệu làm nền tảng cho việc đổi mới cách thức tổ chức kiểm toán; từ đó tối ưu hóa nguồn lực, tránh chồng chéo và phát huy sức mạnh tổng hợp. Đồng thời, cần xây dựng cơ chế hợp tác với khu vực tư nhân trong kiểm toán các dự án hợp tác công – tư (PPP). Trên bình diện quốc tế, việc tham gia tích cực vào các tổ chức kiểm toán khu vực và toàn cầu không chỉ mở rộng cơ hội học hỏi mà còn góp phần nâng cao vị thế của KTNN Việt Nam.
Quyết tâm đổi mới, khát vọng bứt phá
Nhiệm kỳ 2025-2030 là giai đoạn của quyết tâm đổi mới, đoàn kết và khát vọng bứt phá về chất lượng trên mọi phương diện. Đây là nhiệm kỳ với nhiều kỳ vọng về sự chuyển mình mạnh mẽ của KTNN, từ một cơ quan kiểm tra truyền thống trở thành cơ quan chủ động, tích cực trong tiến trình cải cách tài chính công và đổi mới tư duy quản lý nhà nước. Với truyền thống hơn 30 năm xây dựng và trưởng thành, cùng nền tảng vững chắc được các thế hệ dày công vun đắp, Đảng bộ KTNN bước vào nhiệm kỳ mới với bản lĩnh chính trị vững vàng và khát vọng cống hiến của mỗi cán bộ, đảng viên - sẵn sàng góp sức, đồng hành cùng đất nước trên chặng đường phát triển.
Để hiện thực hóa khát vọng đó, các giải pháp nêu trên cần được nghiên cứu, triển khai đồng bộ, kết hợp với chiến lược dài hạn, nhằm đưa KTNN không chỉ hoàn thành tốt nhiệm vụ trong nước mà còn khẳng định vai trò, vị thế trên trường quốc tế, đóng góp thiết thực vào sự phát triển bền vững của Việt Nam./.
TS. LÊ ĐÌNH THĂNG - Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Đảng ủy KTN